Armagedon i millenaryzm Świadków JehowyWydarzeniem, do którego prowadzą wcześniejsze zdarzenia jest wojna Armagedonu. Termin Har-Magedon z języka hebrajskiego rozumiany jest jako góra Megiddo. Nazwa pochodzi od wzgórza Megiddo w Dolnej Galilei pod którym rozegrały się starcia wojenne opisane w Biblii. Zgodnie z Objawieniem Jana (Objawienie 16:16) właśnie w miejscy zwanym Har-Magedon miało dojść do starcia zgormadzonych wojsk potęg ziemskich z Bogiem. Pod pojęciem Armagedonu Świadkowie Jehowy rozumieją ogólnoświatową wojnę, która zakończy się klęską światowych potęg [1].
W doktrynie reprezentowanej przez ruch Świadków Jehowy wojna Armagedonu ma być rozstrzygnięciem na korzyść Jehowy tak zwanej kwestii spornej, która swój początek miała jeszcze w pradawnym ogrodzie Eden, tuż po stworzeniu Adama i Ewy [2]. Szatan namawiając pierwszych ludzi do wystąpienia przeciwko nakazom Jehowy podważył Jego słuszność sprawowania przez Jehowę władzy nad światem. Zakwestionował, że Jehowa pragnie dla ludzi tego, co dla nich najlepsze. W ten sposób stając na czele buntu, zapoczątkował właśnie ową kwestię sporną o to, kto powinien sprawować władzę nad Ziemią i człowiekiem. Losy świata, w którym żyje każdy z nas, w nauczaniu Świadków Jehowy są areną, na której rozgrywa się dramat rozstrzygania, kto winien sprawować władzę nad światem [3].
Posługując się religioznawczą analiza źródeł można wykazać przynajmniej pewne tendencje związane z częstotliwością poruszania zagadnień eschatologicznych w literaturze wydawanej dla świadków Jehowy. W przeprowadzonej przeze mnie analizie wykorzystana została przede wszystkim polskojęzyczna literatura Towarzystwa Strażnica wydawana w latach 1970-2010. Przeprowadzenie kwerendy ułatwiło wykorzystanie cyfrowego repozytorium polskojęzycznych publikacji Towarzystwa Strażnica pt.: Watchtower Library wydawanych na płytach CD w latach 2008-2011. Przeprowadzoną analizę ilościową występowania w tych publikacjach przykładowych haseł będących w przedmiocie zainteresowania niniejszej pracy obrazuje poniższa tabela:
Ilość wystąpień wybranych kluczowych haseł z zakresu eschatologii
w czasopiśmie „Strażnica” w latach 1970-2010
Zakres dat | Ilość wystąpień hasła w czasopiśmie „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” | Razem | ||
Armagedon | Dni ostatnie | Czasy pogan | ||
1970-1979 | 129 | 521 | 495 | 676 |
1980-1989 | 474 | 1021 | 419 | 1914 |
1990-1999 | 234 | 820 | 107 | 1161 |
2000-2009 | 178 | 634 | 26 | 838 |
2010 | 6 | 71 | 0 | 77 |
RAZEM | 1021 | 3067 | 1047 | |
Przeanalizowanych powyżej haseł związanych bezpośrednio z eschatologią w ciągu 40 lat użyto w polskim wydaniu czasopisma „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” (we wszystkich przypadkach gramatycznych) 4666 razy. Z tego: w latach siedemdziesiątych XX wieku – 14%, w latach osiemdziesiątych – 41%, w latach dziewięćdziesiątych – 25%, od roku 2000 – 18%. Wyraźny wzrost ich użycia w latach osiemdziesiątych i spadek użycia w kolejnych latach – w odniesieniu do wszystkich trzech analizowanych haseł trudno uznać za przypadkowy. Po kryzysie związanym z rozczarowaniem w latach siedemdziesiątych, gdy wskazywano na rok 1975 jako prawdopodobną datę Armagedonu [4] – czytelnicy czasopisma zapewne oczekiwali wyjaśnienia niespełnionych nadziei, co przełożyło się bezpośrednio na położenie akcentu w publikowanych artykułach właśnie na eschatologię. Potwierdza to nie tylko ilość użycia określonych wyrazów. Przykładowo – na potrzeby niniejszej pracy konieczne było wyszukanie artykułów z czasopisma „Strażnica” poruszających zagadnienie wojny Armagedonu. W całym analizowanym okresie – między 1970 a 2010 rokiem – takich kluczowych artykułów tematycznych udało się ustalić 25. Aż 16 z nich (tj. 64%) opublikowanych zostało w latach osiemdziesiątych, a po roku 2000 zaledwie 4 – przy czym w roku 2010 żaden z nich nie był poświęcony wyłącznie temu zagadnieniu.
Wszystko to wydaje się być dosyć przekonywującym dowodem na stopniowe normalizowanie się doktryny w zakresie eschatologii i stopniowe wygaszanie intensywnych oczekiwań apokaliptycznych, które jednak nadal odgrywają istotną rolę w całej doktrynie. Świadkowie Jehowy „są gorąco przekonani o rychłym końcu ‘obecnego systemu rzeczy’ […]. Towarzystwo Strażnica nie układa już, tak jak przed rokiem 1914, szczegółowych scenariuszy […] Armagedon pozostaje zatem w świadomości Świadków Jehowy jako czysty postulat” [5].
Zgodnie z doktryną Świadków Jehowy od roku 1914 żyjemy w „dniach ostatnich”. Chrystus zasiadł wtedy na tronie. Od tego momentu wszystko zmierza do opisanej wcześniej wojny Armagedonu, która zostanie stoczona z Szatanem. Klęska Szatana w tym starciu wyznacza w analizowanej doktrynie kolejny punkt przełomowy, którym będzie początek Tysiącletniego Królestwa. Podstawą przekonań, które składają się na chiliastyczną doktrynę jest specyficzna interpretacja proroctw, psalmów, fragmentów wypowiedzi Chrystusa odnotowanych w Ewangeliach oraz Objawienie Jana, a także specyficzna logika odkupienia podsumowana przez Piegzę jako stwierdzenie, że „to, co zostało przeznaczone człowiekowi ‘na początku’ musi się nieodwołalnie zrealizować, pomimo pewnych zakłóceń jakie w zamyśle Jehowy wywołał bunt Szatana [6]. Świadkowie Jehowy termin Królestwa Bożego rozumieją jako rząd sprawowany przez Jehowę za pośrednictwem Jezusa Chrystusa przy pomocy elitarnej grupy wiernych. Jest to zatem koncepcja teokracji, której siedzibą będzie niebo jednakże będzie ona panowała nad ziemią. W okresie tysiąca lat panowania tego Królestwa pomocnicy Chrystusa „będą […] nauczali ludzi prawa Bożego (Malachiasza 2:7), udostępnią im dobrodziejstwa ofiary okupu, złożonej przez większego Arcykapłana, Chrystusa, i umożliwiającej całkowite przebaczenie grzechów oraz uleczenie wszelkich dolegliwości (Marka 2:9-12; Hebrajczyków 9:12-14; 10:1-4, 10), pomogą im zrozumieć, co jest czyste w oczach Bożych, i odrzucić wszelką nieczystość (Kapłańska 13-15), będą ich sądzić w prawości i dopilnują, by na całej ziemi przestrzegano sprawiedliwych praw Jehowy” [7]. Będzie to okres, w którym zwyciężony w Armagedonie Szatan zostanie pozbawiony możliwości działania i rozpocznie się okres przemieniania świata. Bardzo trafnie ową idylliczną wizję opisuje następujący fragment: „Zanim się skończą tysiącletnie rządy Królestwa, umysły i ciała ludzi odzyskają doskonałość. Nasz glob przeobrazi się w ogólnoziemski ogród Eden. Zamieszka w nim miłująca się rodzina ludzka, w której na stałe zagości pokój, szczęście i bezpieczeństwo. Będzie to coś zupełnie nieznanego w dziejach poprzedzających panowanie Królestwa. Jakże ogromny kontrast uwidoczni się wtedy między wcześniejszymi tysiącami lat żałosnych rządów człowieka a tysiącleciem wspaniałego panowania niebiańskiego Królestwa Bożego! Władza Boga sprawowana za pośrednictwem tego rządu okaże się nieporównanie lepsza pod każdym względem. Zwierzchnictwo Boga, czyli prawowitość Jego władzy, zostanie w pełni usprawiedliwione” [8]. Będzie to okres, w którym ludziom zostanie dana szansa zasmakowania w dobrodziejstwach teokracji. Po upływie tego okresu Szatan zostanie na nowo uwolniony. Wtedy ludzkość będzie miała możliwość ostatecznie opowiedzieć się po stronie Jehowy. Świadkowie Jehowy zauważają, że jakaś część ludzi wybierze niezależność. Jednak Bóg chcąc zapobiec powtórzeniu się zwodniczej działalności Szatana z poprzednich tysiącleci ostatecznie zniszczy go wraz ze wszystkimi demonami oraz ludźmi, którzy opowiedzieli się po jego stronie [9]. Tak dojdzie do finału dziejów świata, których celem jest stworzenie doskonałego świata. Literatura wspomina o tym, że po zakończeniu się tego dziejowego dramatu władza nad Królestwem zostanie oddana bezpośrednio Jehowie, a Jego pomocnicze Królestwo już nie będzie potrzebne. Jezus Chrystus będzie nadal cieszył się szacunkiem przez wzgląd na swoje dotychczasowe zasługi [10]. Ustanowiony w ten sposób Raj – rozumiany jako dosłowna kraina wiecznej szczęśliwości –zlokalizowana na naszej planecie, bez śmierci i chorób miałby trwać wiecznie. Poza idylliczną wizją trudno w doktrynie millenarystycznej Świadków Jehowy doszukiwać się jakiejś skonkretyzowanej wizji modelu społeczno-ekonomicznego, gdyż „żaden oficjalny obraz nie został nakreślony” [11], a rysowane perspektywy eschatyczne koncentrują się głównie na kontraście względem świata teraźniejszego.
Dariusz Kadulski
Zapraszam do przeczytania cyklu: Antropoeschatologia Świadków Jehowy
[1] Por. Wnikliwe poznawanie Pism. Tom 1…, s. 783-785; Armagedon — wojna Boża, która położy kres wszystkim wojnom, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” 2008, nr 7, s. 5-8.
[2] Jak znaleźć prawdziwy Pokój i Bezpieczeństwo?, New York 1988, s. 43-54.
[3] Por. Czego naprawdę uczy Biblia?..., s. 28-31.
[4] Por. Kroczenie najlepszą drogą życiową, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” 1980, nr 23, s. 2-3; Świadkowie Jehowy – głosiciele…, s. 104 i 633.
[5] Por. Piegza J., op. cit., s. 66.
[6] Por. Ibidem, s. 28.
[7] Wnikliwe poznawanie Pism. Tom 1…, s. 1075.
[8] Czego dokona Królestwo Boże, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” 2000, nr 20, s. 19.
[9] Por. Ibidem, s. 19.
[10] Por. Ibidem, s. 18-20.
[11] Dericquebourg R., Struktura i życie Świadków Jehowy, w: „W Drodze” 1988, nr 9, s. 66.
Bibliografia
Wnikliwe poznawanie Pism. Tom 1, Wyd. Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe Zarejestrowany Związek Wyznania Świadków Jehowy w Polsce, [Nadarzyn] 2006,
„Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” 2008, nr 7,
Jak znaleźć prawdziwy Pokój i Bezpieczeństwo?, New York 1988, s. 43-54,
Czego naprawdę uczy Biblia?, Wyd. Strażnica - Towarzystwo Biblijne i Traktatowe Zarejestrowany Związek Wyznania Świadków Jehowy w Polsce, [Nadarzyn] 2005,
„Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” 1980, nr 23,
Świadkowie Jehowy – głosiciele Królestwa Bożego, Brooklyn, New York, U.S.A. 1995
Piegza J., Świadkowie Jehowy. Geneza i struktura kontestacji religijnej, Wyd. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 1995,
„Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy” 2000, nr 20,
Dericquebourg Regis, Struktura i życie Świadków Jehowy, w: „W Drodze” 1988, nr 9(181), s. 65-74; przedruk tekstu zamieszczonego w: „Conscience et liberté. Organe officiel de l’Association pour la Défense de la Liberté Religieuse”, 1987, nr 33, s. 24-44.
0 osób skomentowało:
Prześlij komentarz